އަޅުގަނޑުގެ ގަލަމުން ؟ 203

 

އުފަންވީ ބަޑިބުރާސްފަތީ ގެ އަށް މަސްކުރިންނެވެ. އުމުރުން ވީދުވަހެއް ވިއެވެ. ބޭބެމެން އޭ ބުނާކަހަލަ ދުވަސްތައް ލޮލުން ދުށުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބުނެކޭ ދަންނަވާކަށް ނުކެރޭނެއެވެ. ނަމަވެސް ތާރީޚުގެ ލިޔުންތައް ހޯދާބެލިފައި ހުރިވަރުން ދިވެހިންގެ ވާހަކަ ، ދިވެހިން އުޅުނު ގޮތް ، ދިވެހިންގެ ތަހުޒީބުގެ ވާހަކަތަކުގެ ވާނުވާ އިނގޭ ވަރުވާނެ ތޯއްޗެކެވެ. ނަމަވެސް ނޫސްވެރިއަކަށް ނުވަތަ ދިރާސާ ކުރާ މިހަކަށް ވާވާވަރު ވާނެއެކޭ ދަންނަވަން އަޅުގަނޑަށް ނުކެރޭނެއެވެެ. ނަމަވެސް ދެހާސް ތިރީހުގެ އަހަރު ތަކުގެ ތެރެއިން އަޅުގަނޑު ވެސް ދެކެން ބޭނުން ވާ ކަންތައްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. ނުވަތަ ދެކެން ބޭނުން ވާ ހުވަފެން ތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. މާރޓިން ލޫދަރ ކިންގް ވެސް ހުވަފެން ތަކެއް ނުވަތަ އުންމީދު ތަކެއް ކުރިތާއެވެ. ހުވަފެންތަށް ތެދަކަށްވެސް ވިތާއެވެ.

އުންމީދުތައް ތެދަކަށް ވީއިރު އެތަން ދެކެން ދުނިޔޭގައި ނެތުމަކީ ތަޤުދީރު ދެއްތޯއެވެ ؟ އެއީ ދުނިޔޭގެ އެންމެން ދަންނަ ބޭފުޅެކެވެ. ދަންނަ ހުވަފެންތަކެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ރާއްޖެއިން ވެސް ތަފާތު މީހުން ، ތަފާތު ޝަހުސިއްޔަތުން ް އުންމީދުތައްކޮށްފައި ހުންނާނެ ތާއެވެ. އަލްމަރުޙޫމް ނައިފަރު ދޮހޮއްކޮބެ އެއީ އެކަކެވެ. “ ނާސިރުގެ ވެރިކަން ވެސްދުށީމެވެ. ދެން އެންމެ ބޭނުންވާނީ މިނޫން ވެރިކަމެށް ދުށުމެވެ." ދޮހޮއްކޮބެ އެންމެ ދެކެން ބޭނުން ވާ ދުވަހެއް ހާމަ ކުރަމުން އޭރުގެ ވެރިކަމާ ދިމާލަށް ނިސްބަތްކޮށް ބުނިވާހަކަ އަޑު އެހީމެވެ. ހުވަފެން ތެދަކަށްވެއްޖެތާއެވެ. ކުރިން ބުނިހެން އުންމީދުތައް ތެދަކަށް ވީއިރު އެތަން ދެކެން ދުނިޔޭގާ ނެތުމަކީ ތަޤުދީރު ތާއެވެ. މިދެންނެވީ އަޅުގަނޑު ދެކޭ ގޮތުންނަމަ ބިނާކުރަނިވި ހުވަފެންތަކެއް ބެލި ބޭފުޅުންކޮޅެއްގެ ވާހަކައެވެ. އެހެން ކަމުން އަޅުގަޑަށްވެސް އުންމީދު ތަކެއް ކުރެވިދާނެތާއެވެ. ނުވަތަ ހުވަފެންތަކެއް ބެލިދާނެތާ އެވެ. މިދަންނަވާނީ އެއްގޮތަކަށްވެސް އަޅުގަނޑަކީ އެބޭފުޅުންނާ އެއްވަރުގެ މީހެކޭ ނޫނެވެ. މި ހަމަ އާދައިގެ ދިރިއުޅުމެށް އުޅޭ އާދައިގެ މީހެކެވެ. ނަމަވެސް މިވާހަކަތައް ބޭރު ކުރުމަށް ޝައުޤުވެރުވީތީ ބޭރުކުރެވޭތޯ ބަލާނަމެވެ. ފަހަރުގައި އެންމެ ޢިލްމީ ނުވެދާނެއެވެ. ބަހުގެ ހަމަތައް އެެންމެ ފުރިހަމަ ނުވަދާނެއެވެ.އެހެން ކަމުން މިކަންތައްތަކާއި މެދު ވިސްނާ ބޭފުޅުންގެ ފަރާތުން މަޢާފަށް އެދެމުން އަޅުގަނޑުގެ ލިޔުން ކުރިއަށް ގެންދާނަމެވެ.

ދަތުރު ވެރިއެއްގެ ގަލަމުން ރާއްޖެ ޑިމޮކްރަސީއަށް ކުރި ދަތުރު

އަޅުގަނޑަކީ ވެސް ރާއްޖެ ޒަމާނީ ޑިމޮކްރަސީގެ ދޯނި ދުއްވަން ފެށީންސުރެން އެދޯނީގައި އިން ދަތުރުވެރިއަކީމެވެ. ފަޅުވެރި އެއްނޫނެވެ. ދޯނީގެ ވެރިންގެ ތެރެއިންވެސް ވާ މީހެއްނޫނެވެ. ނުވަތަ އެ ދޯނި ދުއްވަމުން ދިޔައީ ރަނގަޅަށްތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ބަލަމުން ދިޔަ މީހުންގެ ތެރެއިން ވީމީހެއްވެސް ނޫނެވެ. ކުރިން ދެންނެވިހެން ހަމަ އެކަނި ދަތުރުވެރި އެކެވެ. މިހެން މިދެންނެވީ އަޅުގަނޑުގެ ގަބޫލްކުރާގޮތުގައި ރާއްޖޭގެ ޑިމޮކްރަސީގެ ދޯނި މިހާ ހިސާބަށް އާދެވިފައި މިހުރީ އެންމެހައި ރައްޔިތުންގެ މަސަތްކަތުންނެވެ. އެހެންވުމާއިއެކު ދަތުރުވެރިންގެ ހައްޤު ނުލިބެން ވީ އެއްވެސް ސަބަބެއް އޮތް ކަމަކަށް އަޅުގަނޑު ނުދެކެމެވެ.

ރާއްޖެއިގެ ޒަމާނީ ޑިމޮކްރަސީގެ ދޯނި ދުއްވަން ފެށީ އަޅުގަނޑުގެ ފުރާވަރުގެ ދުވަސް ވަރުގައެވެ. ނުވަތަ ދަރުމަވަންތަ ސުކޫލް ގައި އަޅުގަނޑު ސެކަންޑަރީ ތައުލީމް ހާސިލް ކުރަމުން ދިޔަ ދުވަސް ވަރުގައެވެ. ކަންދިމާ ކުރިގޮތުން އަޅުގަނޑުގެ ކުލާހުގައި ތިބީ ވެސް ހަލަބޮލި ، މޮޅެތި ކުދިންނެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ މަޝްހޫރު އަދި އިލްމީ ގޮތުންވެސް ފުންނާބު އުސް ބެފުޅުންގެ ކުދިންނެވެ. އެހެން ކަމުން އެކުދިން އެވާހަކަ ދައްކާ ހަދައެވެ. ނަމަވެސް ސިޔާސި ނުވަތަ ޑިމޮކްރަސީ އަކީ އަޅުގަނޑު މާފަރިތަ ނުވަތަ ދަންނަ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް އަޅުގަނޑު ވެސް ކުލާސް ކުދިންނާއެކު އެވާހަކަ ތަކުގައި ބައިވެރިވެ ހަދަމެވެ. މާ ބޮޑު ތައުލީމެއް ނުވަތަ އެއްޗިސްތަކެއް އެނގިގެނެއް ނޫނެވެ. ރާއްޖޭގެ އެހެން މީހުންނެކޭ އެއްފަދަ އިންނެވެ. ކުލާހުގެ ގިނަ ކުދިންނާ ތަފާތުކޮށް، އަޅުގަނޑާއި އަޅުގަނޑުގެ އެންމެ އެކުވެރިޔާ ވީ އެވާހަކަތައް ދައްކާ ދެމީހުންނަށް ވުރެއް ބޮޑަށް އަޑުއަހާ ދެމީހުން ނަށެވެ. ފަހަރުގައި އަޅުގަނޑަމެން ނަށް ނޭގެނީ ތޯއްޗެކެވެ.

ޖަސްޓިން ބީބާރ އާއި ބެހޭ ގޮތުން ފާލު ބަލާނީ ހަމަ ޔަޤީނުންވެސް ބޮޑު ވަރުވީމައެއް ނޫން ވީމަ ތާއެވެ ؟؟

އެކިމީހުންގެ ޝައުޤު ހުންނަނީ އެކި ކަންކަމަށް ދެތްތޯއެވެ. އެކި މީހުން ސަޕޯރޓް ކުރާނީ އެކި މީހުންނަށެވެ. މައްސަލައެއް ނެތެވެ. ނަމަވެސް ދަންނަވަން މިއުޅެނީ އާދައިގެ ކަމެއްގެ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ.

މީގެ ދުވަސް ކޮޅެއް ކުރިން އެކުވެރި ދެކުއްޖަކު ގެނެސްދޭ ޓޯކް ޝޯއެއްގައި ޖަސްޓިން ބީބާރގެ މައްޝޫރުކަމުގެ ވާހަކަ އެކުދިން ދެއްކި އަޑު އެހީމެވެ. ސާފް ޗެމްޕިއަންޝިޕް 2011 ސެމީ ފައިނަލް މެޗުން ރާއްޖެ އިންޑިއާ އަތުން ބަލިވުމުން އެކަމުގެ މޮޅިވެރިކަމުގައި އިންދާ ޖަސްޓިން ބީބާރ އޭ ކިއައިގެން ގޭ ތެރޭގައި ވާހަކަ ދައްކާ އަޑު އެހީމެވެ. އެކަމަކުވެސް މީ މިވަރުގެ ކަމެއްކަން ނުދެނަހުރީމެވެ. ފާލުބެލީއެވެ. އާއެކެވެ. އަންހެންކުއްޖަކު ޖަސްޓިން ބީބާރ އާއި ދިމާވޭތޯ ފާލެއް ބެލީއެވެ. އެއީ ދިވެހި ކުއްޖެކެވެ. ގެއަށް މިހަކު ގެނެސްގެން އެބޭފުޅާއަށް ލާރިކޮޅެއް ދީގެން ހަމަ އެކަން ކުރީއެވެ. އެކުއްޖާ ޖަސްޓިން ބީބާރއަށް ކުރާ ތާއިދެއްގެ ބޮޑުކަމުން ކަންނޭންގެއެވެ. އަޅުގަނޑު ހިނިގަނޑެއް ޖަހާލުން ފިޔަވާ އިތުރު ކަމެށް ނުކުރަމެވެ. ތިޔަބޭފުޅުން ކުރަށްވާނެކަމެށް ނުވަތަ ކުރާނެކަމެށް އިގޭނީ ހަމަ ތިޔަބޭފުޅުންނަށެވެ. އަޅުގަނޑަކަށް ޒިންމާއެއް ނުނެގޭނެއެވެ.

ފޭސްބުކުން " ލައިކް " އެށް ނުކޮށްގެން ކޮށްލި ވަރު

އަޅުގަނޑަށް ކޮޅުބުން ދިމާވި އަންހެން ރައްޓެއްސެކެވެ. ގާތް ރަށްޓިސެއްގެ ދައްްތަ އެއް ވެސްމެއެވެ. މަޖާ މިޒާޖެއްގެ ކުއްޖެވެސްމެއެވެ. ނަމަވެސް ޒީލަ ގަދަ ގޮތެއްް ހުރެދާނެ ދެއްތޯއެވެ. އެއީ އެހާ ބޮޑު ކަމެއްވެސް ނޫން ތާ އެވެ. އަޅުގަނޑެކޭ އެއްފަދައިން މި އަންހެން ކުއްޖާ ވެސް މަސްޙޫރު ފޭސްބުކްގައި އުޅެއެވެ. އަދި މި ކުއްޖާ ރައްޓިސް ވެގެން އުޅޭ ނުވަތަ ލޯބީގެ ގޮތުން ގުޅިގެން އުޅޭ ފިރިހެން ކުއްޖާވެސް ފޭސްބުކުގައި އުޅެއެވެ.ކޮންމެއަކަސް ފިރިހެން ކުއްޖާގެ އުފަންދުވަސް ކައިރިވާތީ އަންހެން ކުއްޖާ އިންޓަރނެޓުން ހިތްހަމަ ޖެހޭ ވަރުގެ އީ ކާރޑެއް ދެތިން ދުވަހުގެ ބުރަ މަސައްކަތުން ހޯދައި ފިރިހެން ކުއްޖާގެ ފޭސްބުކްގެ ވޯލްގައި ރޭގަނޑުގެ ބާރަޖަހާއިރު ޕޭސްޓް ކޮއްފިއެވެ. ފިރިހެން ކުއްޖާގެ އެހެން ރަހުމަތްތެރިން ވެސް ވޯލްގައި އުފަންދުވަހުގެ ތަހުނިޔާ ލިޔަމުން ގެންދެއެވެ. އަދި ފިރިހެން ކުއްޖާ ޝުކުރު އަދާކުރުމުގެ ގޮތުން ފޭސްބަހުގެ ބަހުރުވައިން " ލައިކް " ކުރަމުން ގެންދެއެވެ. ނަމަވެސް މި އަންހެން ކުއްޖާގެ ލިއުމަކަށް " ލައިކް " އެށް ނުކޮށް ލިއެވެ. ނުފެނުނީ ކަމަށް ވެސް ވެދާނެ ތާ އެވެ. މިކަން އަންހެން ކުއްޖާއަކަށް ހަމަ އެށްގޮތަށް ކެއްްވާރުގެ ކަމަކަށް ނުވިއެވެ. ހަމަ އެކަނި ކެއްނުކުރެވިނީކީ ވެސް ނޫނެވެ. އަރައިގަން ރުޅިން ވަގުތުން ފޭސްބުކް ވޯލްގައި ލިއުން އެއްޗިސް ރިމޫމް ކޮށްލިއެވެ. އަދި ހަމަ އެވަގުތު ފޭސްބުކުން އެހެން ފިރިހެން ކުއްޖެއްގެ ނަމުގައި އެކައުންޓެށް ހަދިއި، ނުވިތާކަށް އެކުއްުޖާއެކު ރިލޭސަން ސިޕް އެށްގައި ކަމަށް ވެސް ޖަހައިފިއެވެ. ފިރިހެން ކުއްޖާ ހަމަ ވަނުވާގައެވެ. ރޭކާ ލީވެސް މާފަހުން ނެވެ. ބޮޑުވަރު ދެށްތޯއެވެ؟ ނޫނީ ހަމަ ލޯބީގެ ވައްތަރެއް ބާއެވެ؟ އާއެކެވެ. ލޯތްބަކީ ފާޑެއްގެ އެއްޗެކެވެ. އެކަމަކު ވެސް ދެއްތޯއެވެ. ފޭސްބުކުން " ލައިކް " އެށް ނުކޮށް ލިޔަސް އެވަރު ކޮށް ލަން ނުވާނުން ތޯއެވެ.

ދޯނީގައި އޮތް ގިޓާ !!!!

އަޅުގަނޑުގެ އެންމެ ގާތް ރަޙްމަތްތެރިޔާގެ ކޮއްކޮއަށް ދިމާވި ތަފާތުކަމެއް ހިއްސާކޮށްލާނަމެވެ.އޭނަައަކީ އުތުރުގެ އަތޮޅަކަށް ނިސްބަތްވާ މީހެކެވެ. ރަޙްމަތްތެރިޔާގެ ކޮއްކޮ ފައިޒަން (އަސްލުނަމެއް ނޫން) ގޭގައި ހުއްޓާ ފޯނެއް އައެވެ. ފޯނަށް ޖަވާބު ދިންއިރުގައި ރަށު ސުކޫލްގައި އެއްކުލާހުގަ އުޅުނު ރަށްޓިއްސެކެވެ. ބަހުސާނެވެ. ( އަސްލުނަމެއް ނޫން) ކަމެއްކޮށްދިނުމަށް އެދިއެވެ. މިހާރު މާލޭ ފަޅުގައި އެރަށު ބޯޓެއް އޮންނާނެ އޭ ބުންޏެވެ. އޭގައި ގޯންޏަކަށްލާފައި ގިޓައެއް އޮންނާނެއެވެ. އެ ގިޓާ ގޭގައި ބާއްވައިދިނުމަށް އެދުނެނެވެ. އަދި ދެދުވަސް ފަހުން ރިސޯޓް ގައި ހުރި އޭނަގެ ބޭބޭ ނުއުމާނު ( އަސްލުނަމެއް ނޫން) އޭތި ބަލާ އައުމުން ހަވާލުކޮށްދިނުމަށެވެ. ގިޓައެއްކަމުން ފައިޒަން އާނއެކޭ ބުންޔެވެ. ގިޓަޔަކީ އޭނަވެސް ވަރަށް ކުޅޭހިތްވާ އެއްޗަކަށްވެފައި ރަޙްމަތްތެރިއެއްގެ އެއްޗަކަށް ވީތީ ކުޅެލަންވެސް ލިބޭނެތީ މާ ލަހެއްކުރާކަށް ނެހެދިއެވެ. ފޯން ބޭއްވުމަށްފަހު ފަޅުގައި އޮތް ރަށު ބޯޓަށް ދިޔައެވެ. ބޯޓްގެ ނެވިމިހާ ކައިރިން ރަޙްމަތްތެރިޔާގެ ގޭގެނަން (ބަޑިލާގެ) އިން ފޮނުވިއެއްޗެއް އެބަހުރިތޯ ސުވާލުކުރިއެވެ. ނެވިމީހާ ބުރަކޮށް އުޅެތީވޭ ބޯޓުގެ ވަތް ބަލާލަބަލާށޭ ބުންޏެވެ. ވަރަށް މަސައްކަތުން ގޯންޏަކަށް ލާފައިއޮތް ގިޓައެއް ފެނިއްޖެއެވެ. އެހެންކަމުން ގޯނި ހިފައިގެން ޖެޓީ މައްޗަށް ފޭބިތަނުން އެހެން ކުދިބަޔަކު ތީ ތިމަންނަމެންގެ ގިޓައެކޭ ބުންޏެވެ.

އަރުލަމްގެ އައްޑޫ ދަތުރު -1

ދަތުރުކުރަން އެހާ ގަޔާނުވިނަމަވެސް މާލެގައި ކިޔަވަން އުޅެންފެށި ދުވަސް ވަރުންފެށިގެން އައްޑު އަތޮޅަކީ ރާއްޖެއިގެ ގިނަ މީހުންހެން އަޅުގަނޑުވެސް ދާހިތްވާތަނެކެވެ. ތަފާތު ސަބަބުތަކާހެދިވެސްމެއެވެ. ދޫދޫމަތިން އިވޭ ތަފާތު ގިނަ ވާހަކަތަކުން ކަމަށްވެސް ވެދާނެއެވެ. ނޫނީ ރަށްތަކުގެ ބޮޑުކަމާ، ކުޅިތަކުގެ ވާހަކަޔާއި، ދަނޑުވެރިކަމުގެ ވާހަކަ ކަހަލަ ތަފާތު ޝައުޤުވެރިކުރުވަނިވި ވާހަކަތަކުން ކަމުގައިވެސް ވެދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން މިހެން އުޅުނިކޮށް އައްޑުއަށާއި ފުވައްމުލަކަށް، އޮފީހުގެ ފަރާތުން އެރަށްތަކުގައި މަސައްކަތް ތަކެއްކުރުމަށްޓަކައި ހަތަރުވަރަކަށް ދުވަހަށް އެރަށްރަށުގެ ބައެއް މީހުންނާއި ބައްދަލުކުރުމަށްޓަކައި އަޅުގަނޑާއި އޮފީހުގެ ބޮޑުމީހާ ދެކުނަށް ދިއުމަށް ހަމަޖެހިއްޖެއެވެ.

ބޮސްގެ ނައިފަރު ސަފަރު ނާމާ

ހަމަޔަގީނުންވެސް އަޅުގަނޑު ޅ.އަތޮޅު ނައިފަރުދަންނަނީ ރާއްޖޭގެ ގިނަމީހުން ދަންނަހެންއަބުދުﷲ މޫސާ ގެ ފަރާތުންނެވެ.އެންމެންގެނަމުން ނަމަ ނައިފަރު ދޮހޮއްކޮބެގެފަރާތުންނެވެ.މިދެންވީއެރަށަކަށް އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންދަންނަ އަލްމަރުހޫމް ނައިފަރު ދޮހޮއްކޮބެނިސްބަތްވާ ރަށް ކަމަށް ވާތީއެވެ.ދެން އިތުރުތާޢާރަފެއް ނުދެއްވިޔަސް ފުދޭނެނޫންތޯއެވެ.؟ނަމަވެސް ދެވަނަ ސަބަބެއްވެސް ނުލިޔެދޫކޮށްލުމަކީ ހަމަ ޔަގީނުންވެސްއަޅުގަނޑުގެ އެންމެ އެކުވެރި އެއްމިތުރަށް ބުނެވޭނެ ނުބައިމީސް ބަހަކަށްނުނީ ނުވެނުދާނެކަން ހަމަ ޔަގީނެވެ.އާންމުނަމުންނަމަ އިއްބެ، އަޅުގަނޑުމެންގެނަމުން ނަމަ "ނައިފަރި ޔާނޯ" ގެޅަދުވަހުގެ ރަށުގެ އިތުރުން އެބޭފުޅާގެމަންމާފުޅު އެރަށަކަށް ނިސްބަތްވާރަށްކަމަށް ވާތީއެވެ.